Maandagavond 16 december had En Passant 5 de eer en het genoegen om naar Amersfoort af te reizen voor een potje schaak tegen Hoogland 3. Wij waren te gast op de laatste speelavond in het Amfors-gebouw op industrieterrein Isselt in Amersfoort. Verstokte Hooglandse onafhankelijkheidsstrijders zullen blij zijn dat de schaakvereniging weer terugverhuist naar Hoogland, waar zij thuishoort.
Behalve geschaakt werd er deze avond ook afscheid genomen van barman Willem, die niet mee zou verhuizen. Hiervoor werden (zoals vooraf afgesproken) de partijen rond 20:00 kort onderbroken. Curieus genoeg ging de afscheidsspeech van de voorzitter weinig over de ook deze avond dienstdoende barman, maar des te meer over allerlei naamgenoten van hem. Want ja, de voorzitter wist niet zoveel te melden over Willem zelf, dus was hij maar gaan Googelen. Liefhebbers van geschiedenislessen hadden de levensloop van de 16e-eeuwse Schout van Dordrecht - tevens naamgenoot van Willem - ongetwijfeld niet willen missen. Maar goed, eind van het liedje was dat Willem een luid applaus, bos bloemen en een door de leden van Hoogland gevulde envelop ontving, als dank voor vele jaren trouwe dienst.
Dan gaan we terug naar de schaakborden. De gewoonte van Thomas Anish om een steeds grotere mond te krijgen als hij een goede stelling heeft, begint zo onderhand knap vervelend te worden. Wie o wie zet deze jongen een keer terug op zijn plek door hem eens goed van het bord te vegen? Want met 7 uit 7 extern (waarvan 4 uit 4 in EP5) begint het gebluf zo langzamerhand de spuigaten uit te lopen. Al wordt zijn inbreng in punten natuurlijk wel gewaardeerd. Deze keer hoefde hij met wit aan bord 3 niet eens te rokeren. Hij ging gewoon direct met lopers en dame op de koningsvleugel af. Zijn tegenstander probeerde met h6-g5 het dreigende geweld buiten te houden, maar Thomas kon daardoor met h2-h4 de h-lijn openen (Th1 stond er toch nog) en met geweld binnenkomen. Het leverde een kwaliteit, paar pionnen en een snelle winstpartij op.
Aart Taart had te kampen met een kleine vormcrisis en diende daarom vooraf het verzoek in om op bord 8 te mogen spelen. De teamcaptain reageerde slim, hij liet hem gewoon winnen bij een potje in de interne. Dat zorgde voor genoeg zelfvertrouwen om toch aan bord 5 plaats te nemen. Met wit in de Siciliaanse Draak kreeg hij een dubbelpion op e3 en e4. Zo'n dubbelpion kan zwak worden in het eindspel, maar hij dekte ook een boel centrumvelden en zorgde voor een open f-lijn. In het middenspel is zo'n dubbelpion dus best prettig. En actief spelen in het middenspel, dat is Aart wel toevertrouwd. Er volgde een pionnenoogst die uiteindelijk 4 pionnen opleverde, toen vond zijn tegenstander het wel welletjes. 2-0 voor!
Chef Kippenvleugels Tijmen was gelijk daarna als derde klaar. Met zwart aan het zesde bord had hij volgens mij zeker niet de mindere stelling. Maar echt iets spannends heb ik er niet zien gebeuren, alleen de zeer fanatieke melkers zouden er wat van kunnen maken. Maar ja, dat melken, dat wordt inmiddels aan zoon Marcel overgelaten. Dus toen de vrede getekend werd, vond iedereen dat volgens mij wel prima.
Mart Martmans heeft inmiddels een reputatie als vaste invaller van EP5, die altijd een halfje scoort. Deze keer had hij al heel snel een pluspion en hij leek goed op weg om die uit te gaan melken tot zijn eerste overwinning. Maar de dames bleven op het bord en dame-eindspelen zijn altijd lastig. En ja hoor, helaas wist zijn tegenstander ook deze keer een eeuwig schaak-variant te vinden, waardoor het remise werd. Jammer!
Hierna werd het weer even rustig, het duurde tot 23:00 voor de volgende uitslagen binnenkwamen. Aan de winst twijfelde niemand echt meer, met een 3-1 voorsprong en redelijke tot goede stellingen op alle borden. Nadeel van een maandagwedstrijd als deze is dat de verslaggever zijn werk niet in het weekend kan doen. Daarom maar één partijfragment vandaag. Geen gehak en gezaag, maar een zeer leerzame strategische winstpartij aan bord 4 die ik u niet wil onthouden.
Ben Leopold - Mike Ruitenbeek (stelling na de 14e zet van wit)
De opening was een weinig scherpe d4-opening die ik u zal besparen. Onze Remisekoning vervolgde hier met het logische 14... c5 15.Le3 cxd4 16.cxd4? De witspeler zal het hier niet aangedurfd hebben om Lxd4 te spelen wegens e5 (en Ld3 hangt), maar het kan prima. Na 16...e5 17. Pxf6 Lxf6 18 Le4 Dd7 19. Lxb7 Dxb7 20. Lxe5 wint wit een pion, terwijl na 17...gxf6 de zwarte pionnenstructuur vernield is. Nu blijft wit zitten met een geïsoleerde d-pion, die hem nog veel narigheid gaat opleveren.
Het schijnt dat een geïsoleerde centrumpion als deze een klein voordeel is als alle lichte stukken nog op het bord staan. Als er één paar stukken geruild wordt is het ongeveer gelijk, als er nog meer lichte stukken verdwijnen dan wordt het een nadeel. Het gaat vooral om lichte stukken (en paarden in het bijzonder), want die profiteren het meest van centrumvelden zoals e5 die zo'n pion dekt. Het is maar dat u het weet! Mike wist het schijnbaar ook, want hij begint gelijk stukken te ruilen. 16... Pxe4 17.Lxe4 Dd7 18.Lxb7 Dxb7 19.Ted1 Lf6 20.Td3 Da6 21.Dd2 Td5 (Diagram)
Na een paar zetjes schuiven krijg je dan een stelling als deze. Wit heeft nauwelijks mogelijkheden voor actief spel, terwijl zwart druk houdt op pion d4. Het beste is misschien nog wel om op enig moment f3-f4 te spelen om e6-e5 (dat zwart gaat spelen wanner dxe5 niet kan, vanwege een penning over de d-lijn) te voorkomen. Maar dan degradeer je Le3 tot een grote pion, daar wordt je als witspeler ook niet vrolijk van. Daarom probeert hij nu actief te worden op de c-lijn. Klinkt logisch, alleen levert het eenvoudigweg niets op.
22.Ta3 Db7 23.Tc3 Tad8 24.Tac1 g6 25.Tc7 Da6 26.T7c4 Redt de d-pion, maar offert de a-pion. Op zich niet onlogisch, ware het niet dat pion d4 toch niet te redden valt. 26. a3 is daarom beter, want het eindspel met een pion minder (maar zonder zwaktes) valt misschien nog wel te keepen. Dxa2 27.Tc8 Da6 28.Txd8+ Txd8 29.Dc3 Db7 30.b3 Dd5 31.Td1 e5 (Diagram)
En daar gebeurt het onvermijdelijke. Vanwege de penning kan dxe5 niet en de d-pion is niet meer te dekken. Met twee pluspionnen, waaronder een sterke vrijpion, is het over en uit. "De rest is techniek", zoals dat dan heet. Er volgde nog 32.Db4 exd4 33.Lf2 Dc5 34.Da4 Dc2 35.Te1 d3 36.Te8+ Txe8 37.Dxe8+ Kg7 38.De4 Dxb3 39.Ld4 Dd1+ 40.Kf2 De2+ en de witspeler vond het wel mooi geweest. Hebben jullie goed meegekeken, lieve kijkbuiskindertjes? Zo doe je dat dus, een positioneel voordeeltje uitmelken. Een puike overwinning!
Dion had de pech onder de verkeerde naam vermeld te worden in het vorige verslag. Natuurlijk had de verslaggever moeten weten, dat hij tegenwoordig door het leven gaat als Mr. Voorspel. E.e.a. op voorspraak van een Barneveldse schaker, wiens naam ik hier niet zal noemen. Met het voorspel zat het deze keer wel goed, want een Caro-Kann met zwart (foei!) leverde aan bord 2 al heel snel een pluspion op. Maar het eindspel had nog wel eens problematisch kunnen worden, want lange tijd bleef er veel materiaal op het bord. Totdat zijn tegenstander pardoes een toren weggaf, omdat hij overzag dat de Dc7 toch echt Tg3 aanvalt. De rest van de stukken kon toen ook gelijk in de doos.
Met de matchpunten op zak waren er nog twee man bezig. Opmerkingen over de henkregel werden uiteraard genegeerd, want er moesten bordpunten gescoord worden. Het was Joël Veltman die als eerste een punt liet bijschrijven. Hij had twee stukken tegenover een toren en een wisselend aantal pionnen. Eerst was het er één pluspion voor zijn tegenstander, toen twee, maar in de slotstelling geen enkele meer. Joël's tegenstander kwam steeds dieper in tijdnood terecht. Een consequentie daarvan was dat hij hardop "mat" zei, toen dat het helemaal niet was. Gelukkig voor de omstanders hoef je bij Hoogland geen liedje te zingen, als je vals Bingo meldt.... Een andere consequentie was dat hij niet had gezien wat er op bord 2 gebeurde. Had hij dat wel gezien, dan had hij ongetwijfeld niet precies dezelfde fout gemaakt. Want ook onze Veltman kreeg een toren cadeau, ditmaal was het Da7xTe3. En ook deze keer was het gelijk afgelopen.
Ondergetekende Oelewapper was zoals gewoonlijk als laatste bezig. Mijn tegenstander speelde in de eerste 20 zetten de volgende pionzetten: d5, e6, c6, dxc4, g6, f5, a6. Allemaal pionnen naar witte velden dus. Desalniettemin ruilde hij op zet 7 al de zwartveldige lopers af. Verzoek is daarom of onze Heuveling een keer naar Hoogland wil gaan om een lesje te geven over goede en slechte lopers. Want zo moet het dus niet...
Mijn oorspronkelijke plannen om voor een koningsaanval te gaan werden na 14...f5 wel in de kiem gesmoord, dus ik ging over op het strategische pad. Stukken ruilen tot er een paard tegen Heuvelingloper-eindspel overblijft. Zo gezegd zo gedaan. Bij de overgang naar het eindspel wist ik ook nog eens twee pionnen buit te maken, dus iedereen telde het punt al. Makkelijk was het niet omdat de stelling heel gesloten was, maar het moest (evt. met een pionoffer) wel lukken. Met praktisch al mijn pionnen op zwarte velden was de verlieskans in ieder geval 0.
Totdat... mijn rechterarm besloot om niet mijn geplande zet te spelen, maar de zet die stomtoevallig als laatste in mijn gedachten voorbijkwam. Of iets dergelijks, ik kan de gedachtenkronkel niet exact reproduceren. Hoe het ook zij, met die bewuste zet gaf ik tot ontzetting van alle toeschouwers domweg mijn paard weg. Zonder dat paard was de stelling verloren, omdat ik zonder tempozetten zou komen te zitten en zijn koning zou kunnen binnendringen. Maar gelukkig speelde mijn tegenstander het niet goed uit en hielp hij mee om de stelling dicht te schuiven, zodat er een ondoordringbare pionnenmuur ontstond. Aldus kon ik met pijn en moeite nog een halfje redden.
Eindstand dus 6,5-1,5 voor de onzen. Het had dus 7-1 kunnen worden, maar gezien de torens die we in de slotfase cadeau kregen mogen we als team niet echt klagen. Na twee ruime overwinningen zullen we in de volgende ronde waarschijnlijk wat zwaardere tegenstand krijgen, thuis tegen Leusden 2. Voorlopig staan we derde in klasse 3A. Het kampioenschap hebben we niet in eigen hand, maar promotie naar de tweede klasse wel..... wie weet!
Jasper Reichardt